Jak kształtowały się relacje między naszymi państwami?
Stosunki między Polską a Niemcami mają ponad tysiącletnią tradycję, wraz z powstaniem państwa polskiego zadzierzgnęły się relacje polsko-niemieckie. Na przestrzeni lat były one zmienne i układały się bardzo różnie, ale nasz stereotypowy obraz relacji polsko- niemieckich jest zazwyczaj negatywny ze względu na to, że w pamięci historycznej przebiją się głównie negatywne zjawiska, chociażby takie jak okres zaborów lub II Wojny Światowej i skutki Okupacji Niemieckiej ziem polskich. Musimy pamiętać też, że pogranicze niemieckie to wspólna historia wymiany doświadczeń gospodarczych czy kulturalnych. Jakbyśmy sięgnęli jeszcze daleko wstecz, chociażby w okres średniowiecza, należy zwrócić uwagę na politykę cesarza niemieckiego Ottona III, który był autorem koncepcji uniwersalistycznej Europy i widział teren Polski jako jeden z obszarów równouprawnionych w uniwersalnej średniowiecznej chrześcijańskiej Europie. Przełomowe wydarzenie miało miejsce w roku 1970, kiedy Polska podpisała z RFN układ polityczny, w którym RFN uznała polską, zachodnią granicę. Wówczas dochodzi do bardzo symbolicznego wydarzenia. Ówczesny kanclerz RFN Willy Brandt przyjeżdża z wizytą do Warszawy i składa kwiaty pod Grobem Nieznanego Żołnierza i pod Pomnikiem Bohaterów Getta Warszawskiego. Był to przełomowy moment w relacjach polsko-niemieckich. Ważnym wydarzeniem był również list polskich biskupów do niemieckich, w którym zawarte są słowa odnoszące się do II Wojny Światowej „Przebaczamy i prosimy o przebaczenie”.
Czy to, jak nasze historie się przeplatały wpłynęło na to kim jesteśmy?
W mojej opinii: tak. Nadal istnieje niska świadomość tego, że nasze wspólne relacje to nie są tylko wojny i negatywne doświadczenia. Przez tysiąclecia kreował się obraz Niemiec w oczach świadomości Polaków. Przełomowe było wydarzenie w roku 1989, w którym upadł komunizm, kiedy Polska stała się pierwszym demokratycznym państwem z bloku państw wschodnich. Wtedy stała się rzecz bardzo istotna, która pokazała, że jednak resentymenty ze strony polskiej trochę wygasają. Polska odegrała pozytywną rolę w procesie jednoczenia Niemiec, ponieważ Polska nigdy nie powiedziała ,,nie’’. Symbolem pojednania i współpracy polsko- niemieckiej po II Wojnie Światowej jest też działalność Polsko-Niemieckiej Komisji Podręcznikowej geografów i historyków. Ta komisja pracowała nad tym, by badać historię i opisywać ją wspólnie, a także żeby miało to odzwierciedlenie w podręcznikach szkolnych. Tak naprawdę udało się to uczynić niedawno. Kilka lat temu Komisja wydała polsko-niemiecki podręcznik do historii, który nie mówi tylko o wspólnych relacjach na przestrzeni wieków, lecz jest to jedna narracja o historii od starożytności do współczesności z uwzględnieniem relacji polsko-niemieckich. Podręcznik nosi tytuł - ,,Europa Nasza Historia’’. Jednocześnie sugeruje to, że jesteśmy społeczeństwem Europy. Brałam udział w tym przedsięwzięciu i powiem, że to było niesamowite doświadczenie.
What Germans and Polish people can learn from the past?
How have the relations between our countries evolved?
Relations between Poland and Germany have had a tradition of over a thousand years, with the establishment of the Polish state, Polish-German relations began to deteriorate. Over the years, they have been variable and arranged very differently, but our stereotypical image of Polish-German relations is usually negative due to the fact that in historical memory mainly negative phenomena such as the period of partitions or World War II and the effects of the German occupation of Polish lands will break through. We must also remember that the German border is a common history of the exchange of economic and cultural experiences. If we go even further back, even to the Middle Ages, we should pay attention to the policy of the German Emperor Otto III, who conceived of universalist Europe and saw the territory of Poland as one of the areas with equal rights in the universal medieval Christian Europe. The breakthrough was in 1970, when Poland and West Germany signed a political agreement in which West Germany recognized the Polish Western border, then a very symbolic event took place - the then German chancellor Willy Brandt visited Warsaw and laid down flowers at the grave of an unknown soldier and monument of the Warsaw ghetto heroes, it was a breakthrough moment in Polish-German relations. An important event was also the letter of the Polish bishops to the German ones, in which they wrote the words referring to the Second World War "we forgive and ask for forgiveness".
Has our intertwined history shaped who we are?
Actually, this question should be directed at you and your peers, but in my opinion: yes. Even today there is only a low awareness that our common relations are not only wars and negative experiences. For millennia, the image of Germany in the eyes of Poles was created. The turning point was the event in 1989, when communism collapsed, when Poland became the first democratic country from the Eastern bloc, then something very important happened, which showed that resentments on the Polish side are fading a bit. Poland played a positive role in the German unification process because Poland never said 'no'. The activity of the Polish-German textbook commission for geographers and historians is also a symbol of Polish-German reconciliation and cooperation after the Second World War. This committee has been working to research history and writing it together, and to have this reflected in school textbooks, and in fact it has recently been able to do so. A few years ago, they published a Polish-German history textbook, which not only talks about common relations over the centuries, but is a single narrative about history from antiquity to the present, including Polish-German relations. The text book is entitled "Europe Our History". At the same time, it suggests that we are a European society. I took part in this project and I can assure you that it was an amazing experience.
Was Deutsche und Polen aus der Vergangenheit lernen können?
Wie haben sich die Beziehungen zwischen unseren Ländern entwickelt?
Die Beziehungen zwischen Polen und Deutschland haben eine über tausendjährige Tradition. Mit der Gründung des polnischen Staates begannen sich die polnisch-deutschen Beziehungen zu verschlechtern. Im Laufe der Jahre waren sie variabel und sehr unterschiedlich gestaltet, aber unser stereotypes Bild der polnisch-deutschen Beziehungen ist in der Regel negativ, da im historischen Gedächtnis vor allem negative Phänomene wie die Zeit der Teilungen oder der Zweite Weltkrieg und die Auswirkungen davon im Gedächtnis haften die deutsche Besetzung polnischer Gebiete wird durchbrechen. Wir müssen uns auch daran erinnern, dass die deutsche Grenze eine gemeinsame Geschichte des Austauschs wirtschaftlicher und kultureller Erfahrungen ist. Wenn wir noch weiter zurückgehen, sogar bis ins Mittelalter, sollten wir auf die Politik des deutschen Kaisers Otto III schauen, der die Idee eines gemeinsamen, mittelalterlichen, christlichen Europas entwickelte . Der Durchbruch gelang 1970, als Polen ein politisches Abkommen mit Westdeutschland unterzeichnete, in dem Westdeutschland die polnische Westgrenze anerkannte. Dann ereignete sich ein sehr symbolisches Ereignis: Der damalige deutsche Bundeskanzler Willy Brandt besuchte Warschau und legte Blumen am Grab des Unbekannten Soldaten Und am Denkmal der Helden des Warschauer Ghettos nieder. Das war ein Durchbruch in den polnisch-deutschen Beziehungen. Ein wichtiges Ereignis war auch der Brief der polnischen Bischöfe an die deutschen, in dem sie in Bezug auf den Zweiten Weltkrieg die Worte „Wir vergeben und bitten um Vergebung“ schrieben.
Hat unsere verflochtene Geschichte geprägt, wer wir sind?
Eigentlich sollte sich diese Frage an Euch und Eure Mitschülern richten, aber meiner Meinung nach: ja. Es besteht immer noch ein geringes Bewusstsein dafür, dass unsere gemeinsamen Beziehungen nicht nur aus Kriegen und negativen Erfahrungen bestehen. Über Jahrtausende hinweg wurde das Bild Deutschlands in den Augen der Polen geprägt. Der Wendepunkt war das Ereignis im Jahr 1989, als der Kommunismus zusammenbrach, als Polen das erste demokratische Land aus dem Ostblock wurde, dann geschah etwas sehr Wichtiges, das zeigte, dass die Ressentiments auf polnischer Seite etwas nachlassen. Polen hat im deutschen Einigungsprozess eine positive Rolle gespielt, weil Polen nie „Nein“ gesagt hat. Die Tätigkeit der Polnisch-Deutschen Lehrbuchkommission für Geographen und Historiker ist auch ein Symbol der polnisch-deutschen Versöhnung und Zusammenarbeit nach dem Zweiten Weltkrieg. Dieses Komitee hat daran gearbeitet, Geschichte zu erforschen und gemeinsam zu schreiben und dies in Schulbüchern widerzuspiegeln, und das ist ihm in letzter Zeit auch gelungen. Vor einigen Jahren veröffentlichte es ein polnisch-deutsches Geschichtsbuch, das nicht nur über die gemeinsamen Beziehungen im Laufe der Jahrhunderte spricht, sondern eine einzige Erzählung über die Geschichte von der Antike bis zur Gegenwart, einschließlich der polnisch-deutschen Beziehungen, darstellt. Das Lehrbuch trägt den Titel „Europa - Unsere Geschichte“. Gleichzeitig suggeriert es, dass wir eine europäische Gesellschaft sind. Ich habe an diesem Projekt teilgenommen und kann sagen, dass es eine tolle Erfahrung war.